ထိန္ခ်ံဳးေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမကို ေပးဟိုင္(ပင္လယ္ျဖဴ) ႏွင့္ ခ်င္းဟိုင္(ပင္လယ္စိမ္း)ဟူေသာ ကန္ ၂ခုျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည္။ ေပးဟိုင္သည္ သဘာဝအေလွ်ာက္ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ညြန္ေပ်ာင္း ျဖစ္ေနသည္။ ကုန္းျမင့္ေဒသ မီးေတာင္ ပိတ္ဆို႔ကန္ စနစ္ ျဖစ္သည္။ ခ်င္းဟိုင္သည္ ေပးဟိုင္၏ အေရွ႕ဘက္ ေတာင္တန္းမ်ားအၾကားတြင္ တည္ရွိသည္။ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္အထက္ ၁၉၆၀ မီတာတြင္ တည္ရွိသည္။ ေတာင္ကုန္းေဒသ ကန္ ျဖစ္သည္။ အက္စစ္ဓာတ္ အေပ်ာ့ကန္ ျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚတြင္ ၃ခုသာ ရွိေသာ အက္စစ္ဓာတ္ကန္ထဲမွ တစ္ခု ျဖစ္သည္။ “တန္ခိုးကန္၊ မွန္ၾကည္”ဟု တင္စားခံရသည္။ ေဒသခံမ်ားအၾကား “ေပးဟိုင္ အဆံုးမရွိ၊ ခ်င္းဟုိင္ အနက္ မသိ”ဟူေသာ ဆို႐ုိးစကား ရွိသည္။ ေပးဟိုင္ ႏွင့္ ခ်င္းဟိုင္သည္ ေျမေအာက္ေခ်ာင္းတြင္ ခ်ိတ္ဆက္ေနသည္။ သို႔ေသာ္ ယခုအခါ လံုးဝ မတူညီေသာ နည္းျဖင့္ ရွင္သန္ ရပ္တည္ေနၾကသည္။ ေပးဟိုင္သည္ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ နာမည္ႀကီး ေနေသာ္လည္း ခ်င္းဟိုင္သည္ မိန္းမပ်ိဳအေဆာင္ထဲတြင္ ပုန္းေအာင္းေနၿပီး မိမိဘာသာ သက္ေတာင့္သက္သာ ရွိေနသည္။ ေလာကႀကီးႏွင့္ မည္သည့္ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈမွ် မရွိဘဲ ရပ္တည္ေနသည္။
ထို႔ျပင္ ထိန္ခ်ံဳးေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမ ႏွင့္ ခ်င္းဟိုင္ကန္တို႔အၾကား ဒီလိုပံုျပင္ေလး တစ္ခု ရွိေနေသးတယ္။ နဂါးျဖဴေလးသည္ ေပးဟိုင္ ေစာင့္နတ္ ျဖစ္တယ္။ နဂါးစိမ္းေလးသည္ နဂါးမင္း၏ သမီးေလး ျဖစ္ၿပီး ငယ္ငယ္ကတည္းက နဂါးျဖဴႏွင့္ ခ်စ္ကၽြမ္းဝင္ခဲ့တယ္။ နဂါးျဖဴေလးက ေပးဟိုင္ကို ျပန္လာေတာ့ နဂါးစိမ္းေလးက ခ်စ္သူကို ေန႔တိုင္း လြမ္းေနၿပီး တေန႔တျခား ပိန္ခ်ံဳးလာတယ္။ ဒါနဲ႔ သူ တစ္ေယာက္တည္း အိမ္ကေန နဂါးျဖဴေလးစီ ထြက္ေျပးလာတယ္။ အတူေနၾကေတာ့ ေပ်ာ္လို႔မဆံုးေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သာယာေပ်ာ္ရႊင္ခ်ိန္ တိုေတာင္းလြန္းတယ္။ နဂါးမင္း သိသြားေတာ့ နဂါးစိမ္းေလးကို နဂါးနန္းေတာ္ဆီ အတင္း ျပန္ေခၚသြားတယ္။ နဂါးနန္းေတာ္ ျပန္ေရာက္ေတာ့ သူ႔ကို နဂါးအမည္းေလးနဲ႔ ေပးစားတယ္။ နဂါးစိမ္းေလးက နဂါးမင္းကို မလြန္ဆန္ႏိုင္ေတာ့ နဂါးမင္းဆီမွာ တစ္ရက္ အခ်ိန္ ေတာင္းတယ္။ နဂါးမင္းက သေဘာတူလိုက္တယ္။ မဂၤလာ မေဆာင္ခင္ တစ္ရက္မွာ နဂါးစိမ္းေလးက ေပးဟိုင္ကို ျပန္ေရာက္လာခဲ့တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ အနားမကပ္ရဲဘူး။ နဂါးျဖဴနဲ႔ ေတြ႔ၿပီး မျပန္ခ်င္ေတာ့မွာ စိုးလို႔။ သူ အေဝးကေန နဂါးျဖဴေလးကို ၾကည့္ၿပီး မ်က္ရည္ေတြ မဆယ္ႏိုင္။ မ်က္ရည္ေတြ ေျမႀကီးေပၚက်ေတာ့ ရုတ္တရက္ မိုးႀကိဳးပစ္၊ မိုးႀကီးေလႀကီးနဲ႔ အသံက်ယ္ႀကီး တစ္ခ်က္ျမည္ၿပီး ေျမၿပိဳသြားတယ္။ ေရေတြ ပန္းထြက္လာတယ္။ ေတာင္ၾကား တစ္ခုလံုး ရုတ္တရက္ ေရကန္ တစ္ခု ျဖစ္သြားတယ္။ နဂါးစိမ္းေလးက ေရထဲခုန္ခ်လိုက္ၿပီး ခ်င္းဟိုင္မွာပဲ ေနခဲ့လိုက္တယ္။ ဒါဟာ ခ်င္းဟိုင္ကန္ပါပဲ။ ေဒသခံေတြက ေျပာတယ္ မိုးရြာတဲ့ အခါတိုင္းသည္ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ေတြ႔ၾကတဲ့ အခ်ိန္ပဲတဲ့။ ခ်င္းဟိုင္သည္ ကုန္းျမင့္ေဒသကန္ ျဖစ္တယ္။ ကန္ေရသည္ အက္စစ္ဓာတ္ အေပ်ာ့ကန္ ျဖစ္တယ္။ ေပးဟိုင္၏ ကန္ေရသည္ အယ္ကာလိုင္း အေပ်ာ့ ျဖစ္တယ္။ မိုးရြာတဲ့ အခါတိုင္း ေပးဟိုင္ကန္ရဲ႕ ေရသည္ ခ်င္းဟိုင္ကန္ရဲ႕ ထိေရာက္မႈေၾကာင့္ အက္စစ္ အေပ်ာ့ ျဖစ္သြားတယ္။ လူမ်ားက ေျပာတယ္။ လူငယ္ႏွစ္ေယာက္ဟာ အဲဒီမွာ လက္ခုပ္နဲ႔ ေရကို အတူခတ္ယူလိုက္တာနဲ႔ သာယာ ခ်ိဳၿမိန္တဲ့ အခ်စ္ကို ရသြားမယ္တဲ့။