ေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမ ထန္ၾကားလိန္/ရိုက္ကူး
တရုတ္ ကြန္ရက္ ေမလ ၁၅ရက္ သတင္း(သတင္းေထာက္ ထန္ၾကားလိန္)။ ထိန္ခ်ံဳးမွာ စီရင္စ ၿမိဳ႕ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ ၁၂.၅ ကီလိုမီတာ အကြာတြင္ ေရေပၚ ေပါေလာ ေပၚေနေသာ ျမက္ခင္း တစ္ျပင္ ရွိသည္။ ၎သည္ ယူနန္ျပည္နယ္၏ တခုတည္းေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ စိမ့္ေျမ ေဘးမဲ့ဇုန္ျဖစ္တဲ့---ေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမ ျဖစ္သည္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္က သတင္းေထာက္တို႔အဖြဲ႔သည္ ဤဆန္းၾကယ္ေသာ ေနရာသို႔ ေရာက္ၿပီး “လူသည္ ပန္းခ်ီကားထဲမွာ ရွိ”ဆိုတဲ့ ႐ႈခင္းကို ကိုယ္တိုင္ ခံစားခဲ့သည္။
ေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမသည္ ကၽြႏု္ပ္တို႔ ႏိုင္ငံမွ ပထမအသုတ္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ အေလးထား ကာကြယ္ရမည့္ စိမ့္ေျမ ၃၃ခုထဲမွ ၁ခု ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ သက္ႏုမီးေတာင္ ေပါက္ကြဲရာမွ ျဖစ္ေပၚလာသည္။ ကုန္းျမင့္ေဒသ မီးေတာင္ ပိတ္ဆို႔ကန္(barrier lake) ေဂဟစနစ္ ရွိသည္။ ဇီဝ ပံုစံမ်ားျပား ရႈပ္ေထြးျခင္း၊ ထုတ္လုပ္မႈ စြမ္းရည္ ျမင့္မားျခင္း စသည့္ ဂုဏ္သတၱိမ်ား ရွိသည္။ “ေပါေလာေပၚ ျမက္ခင္း”ဆိုတဲ့ ဆန္းၾကယ္႐ႈခင္းကို ဖန္တီးသူမွာ မီးေတာင္ျပာ ျဖစ္သည္။ မီးေတာင္ ေပါက္ကြဲျခင္းေၾကာင့္ ကန္ေရျပင္တြင္ ေပါေလာေပၚေနေသာ မီးေတာင္ျပာ ႏွင့္ ၎၏ ေပါၾကြယ္ေသာ ေအာ္ဂန္းနစ္ ပစၥည္းသည္ သဘာဝ ေပါက္ပင္ ေပါက္ေရာက္ႏိုင္ရန္၊ ညြန္ေပ်ာင္းေပါက္ ျမက္ပင္မ်ား ရွင္သန္ႏိုင္ရန္ တြန္းအားေပးခဲ့သည္။ ၎တို႔၏ အျမစ္ ႏွင့္ အမွ်င္မ်ားသည္ ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ေသာင္းခ်ီ ခ်ိတ္ဆက္ၿငိတြယ္ၿပီး ျဖစ္လာသည္။ အထူမွာ ၁-၂ မီတာခန္႔ ရွိသည္။ ေဒသခံမ်ားက “ျမက္တန္း”ဟု ေခၚသည္။ ဤေနရာရွိွ ျမက္တန္း၏ အထူ ႏွင့္ ကန္ေရ အနက္သည္ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ျမင္ေတြ႔ရခဲသည္။ ၎၏ ထူးျခားေသာ ကုန္းျမင့္ေဒသစိမ့္ေျမ သဘာဝ ေဂဟစနစ္သည္ သိပၸံ ပညာ ေလ့လာေရးအတြက္ အလြန္ တန္ဖိုးရွိသည္။
လမ္းရန္းကို ကိုင္ၿပီး အေဝးသို႔ ၾကည့္လွ်င္ ျမက္ပင္ေပါက္ေနေသာ ညြန္ေပ်ာင္း အျပင္လိုက္သည္ ေရေပၚတြင္ ေပါေလာ ေပၚေနေသာ ျမက္ခင္းျပင္ႀကီးႏွင့္ တူသည္။ ေရာင္စံု ပန္းမ်ားက ျမက္တန္းေပၚတြင္ အလုအယက္ ပြင့္လန္းေနသည္။ အေဝးက ၾကည့္လွ်င္ ေရာင္စံု ေကာ္ေစာႀကီး တစ္ခ်ပ္လိုပါပဲ။ သတင္းေထာက္သည္ စိမ့္ေျမအတြင္း ေလွကေလးေလွာ္သည္။ “ျမက္တန္း” အခ်ပ္မ်ားသည္ ေရေပၚတြင္ ေပါေလာ ေပၚေနသည္။ သို႔မဟုတ္ ျမက္ခင္း အျပင္လိုက္ ေတာင္ေျခထိ ဆက္ေနသည္။ သို႔မဟုတ္ ေရလယ္တြင္ ရပ္ေနၿပီး ျမက္ကၽြန္းကေလး ပံုစံ ျဖစ္ေနသည္။ ၾကည္လင္ေသာ ေရထဲတြင္ အပင္၏ အျမစ္ ႏွင့္ အမွ်င္မ်ားကို ထင္းထင္းရွင္းရွင္း ျမင္ေနရသည္။ ေလွကေလး ျဖတ္သြားလွ်င္ ဗ်ိဳင္းျဖဴသည္ ျမက္ခ်ံဳၾကားထဲမွ ရုတ္တရက္ ထြက္လာၿပီး က်ိက်ိက်ိ ေအာ္ၿပီးလွ်င္ အနီးတဝိုက္ “ျမက္တန္း” ထဲ ဒိုင္ဗင္ပစ္ၿပီး ျပန္ဝင္သြားသည္။ ဘဲရိုင္းမ်ားလည္း စည္ကားလာသည္။ ေရျပင္ေပၚကေန ေပ်ာက္သြားလိုက္၊ ခဏေနက် အေဝးတေနရာမွာ ေခါင္းျပန္ျပဴထြက္လာလိုက္နဲ႔…….
ေရျပင္ေပၚတြင္ ေလႏွင့္အတူ ယိမ္းႏြဲ႔ေနေသာ ျမက္တန္းသည္ လူကို ယစ္မူးေစသည္။ လူမ်ားကို ျမက္တန္းေပၚတက္နင္းခ်င္စိတ္ ျဖစ္ေစသည္။ ဝန္ထမ္းမ်ား၏ ေျပာျပခ်က္အရ အနည္းငယ္ ႀကီးေသာ ျမက္တန္းသည္ လူ၏ အေလးခ်ိန္ကို ခံႏိုင္သည္။ ယခင္က ရြာသားမ်ားသည္ ျမက္တန္းကို ေလွာ္ၿပီး ကမ္း ၂ဘက္ကို သြားလာၾကသည္။ သို႔ေသာ္ လူမ်ားသည္ ျမက္တန္းေပၚ နင္းလိုက္သည္ႏွင့္ ယိမ္းယိုင္ၿပီး ေအာက္သို႔ ခ်ိဳင့္သြားသည္ဟု ခံစားရသည္။ ေရမ်ား ပတ္လည္မွ ရုန္းထြက္လာသည္။ ေျခလွမ္း ေရြ႕လိုက္ေတာ့ ျမက္တန္းက တျဖည္းျဖည္း ျပန္ေပၚလာၿပီး နဂိုအတိုင္း ျပန္ျဖစ္သြားသည္။
လည္ပတ္ သတင္းယူရာတြင္ သတင္းေထာက္သည္ ယခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေပးဟိုင္ စိမ့္ေျမ ထိန္းသိမ္းကာကြယ္ျခင္းကို ေဒသအစိုးရက အလြန္ အေလးထားလာေၾကာင္း သိရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စိမ့္ေျမ ေဂဟ ပတ္ဝန္းက်င္ ပိုမို ေကာင္းမြန္လာသည္။ တခ်ိန္တည္းမွာ အပင္စိုက္ၿပီး သစ္ေတာ ထူေထာင္ျခင္း၊ သဘာဝ သစ္ေတာ ကာကြယ္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ိဳးေရး ႏုတ္ထြက္ၿပီး သစ္ေတာ ျပန္ေဖာ္ျခင္း၊ စိမ့္ေျမေနရာ ျပန္ေပးျခင္း စီမံကိန္းတို႔ကို ေဒသခံမ်ားက ႀကိဳဆိုလက္ခံၾကသည္။ လူ ႏွင့္ သဘာဝ သဟဇာတ ျဖစ္စြာ ေနထိုင္ရန္ ေကာင္းမြန္ေသာ အေျခအေန ျဖစ္လာသည္။